Surveyor 4

Surveyor 4 (po ang. „geodeta”) – zakończona niepowodzeniem misja amerykańskiej bezzałogowej sondy kosmicznej do badań Księżyca.

Przebieg misji

Zadaniem czwartego lądownika serii Surveyor było wylądowanie w centralnej części widocznej z Ziemi półkuli Księżyca, wykonanie bogatej dokumentacji fotograficznej i przeprowadzenie mechanicznej analizy tamtejszego regolitu. Ponadto w ramach tej misji naukowcy chcieli po osadzeniu lądownika, na krótko - podobnie jak planowano to po raz pierwszy uczynić przy misji Surveyora 2 – odpalić jeden z jego trzech silniczków manewrowych i wywołać sztuczną erozję gruntu. Pod koniec pierwszego planowanego dnia pobytu sondy na Księżycu naukowcy chcieli po raz pierwszy w historii uzyskać fotografie wykonane jedynie w odbijanym przez Ziemię świetle słonecznym. Prawie rok wcześniej w kierunku Zatoki Środkowej skierowano lądownik Surveyor 2, ale uległ on katastrofie, a ten fragment Księżyca był traktowany jako jedno z pierwszych potencjalnych miejsc lądowań ludzi na Księżycu. Lot sondy w kierunku Księżyca przebiegał bezproblemowo, wszystkie systemy pokładowe włącznie z najważniejszym – systemem napędowym – wydawały się działać bez zarzutu. Ostatnia faza lądowania rozpoczęła się dnia 17 lipca 1967. Wydawało się, że wszystko idzie zgodnie z planem, gdy nagle około 2,5 minuty przed lądowaniem kontrolerzy lotu stracili z sondą kontakt. Czasu na odzyskanie łączności było bardzo niewiele, zdążono wysnuć przypuszczenia przyczyny utraty sygnału – najbardziej prawdopodobną był nieprzewidziany reset komputera pokładowego bądź eksplozja silnika hamującego na dwie sekundy przed planowym końcem jego pracy. W momencie urwania sygnału statek znajdował się 10 km od powierzchni i poruszał się z prędkością 178 m/sek. Jakakolwiek szansa na odzyskanie łączności prawdopodobnie zaistniałaby, gdyby próbnik znajdował się w dużo większej odległości od Srebrnego Globu, a kontrolerzy lotu dysponowaliby większym zapasem czasu na podjęcie kolejnych prób ponownego nawiązania kontaktu. Niestety, łączności ze statkiem Surveyor 4 już nigdy nie nawiązano, a aparat zamiast miękko i delikatnie wylądować, prawdopodobnie roztrzaskał się o powierzchnię w środkowo-wschodniej części Sinus Medii.

Efekty misji

Surveyor 4 – aparat księżycowy, niemal identycznie wyposażony jak Surveyor 3 miał zbadać grunt księżycowy w rejonie środka tarczy widocznej z Ziemi. Wyniki miały być skonfrontowane z rezultatami poprzedniej misji tego programu. Jednakże wskutek prawdopodobnej awarii silnika lądownik Surveyor 4 nigdy nie spełnił pokładanych w nim nadziei jako kolejny krok w eksploracji naszego naturalnego satelity.Wystrzelony w 2009 roku amerykański sztuczny satelita Księżyca, Lunar Reconnaissance Orbiter, przeszukuje powierzchnię Srebrnego Globu w poszukiwaniu zaginionych sond i lądowników, lecz jak dotąd (czerwiec 2013) lądownika Surveyora 4 bądź jego szczątków nie udało się odnaleźć.

   
Lądownik Surveyor 4   Start rakiety Atlas Centaur LV-3C
z sondą Surveyor 4 na pokładzie